Bouwvakker temidden van een stalen constructie en rood-witte rand welke associeert met een gevangenis
Beeld: ©Adviesraad Migratie

Adviesrapport: 'Geen derderangsburgers. De risico’s voor gedetacheerde arbeidsmigranten en de Nederlandse samenleving'

Een groeiend aantal arbeidsmigranten dat in Nederland werkt, komt hier via een omweg terecht. Door detachering vanuit een bedrijf in een ander EU-land. In een kwart van de gevallen gaat het om mensen van buiten de Europese Unie.

Gedetacheerde arbeidsmigranten lopen een groot risico om hier als derderangsburger behandeld te worden en niet het loon, de arbeidsvoorwaarden of de sociale zekerheid te krijgen waarop zij recht hebben. Dit komt omdat werkgevers handig gebruik maken van ondoorzichtige situaties die ontstaan doordat regelgeving in het zendende land, anders is dan in Nederland. Deze ‘concurrentiedetachering’ heeft naast risico’s voor de arbeidsmigranten, ook risico’s voor de Nederlandse samenleving.

Inhoud rapport

Monique Kremer, voorzitter van de Adviesraad Migratie: “Werkgevers omzeilen regels voor arbeidsmigranten via de Europese Detacheringsrichtlijn. Het is een verdienmodel voor bedrijven en arbeidsmigranten worden als derderangsburgers behandeld door detacheringspraktijken. Dit kan voorkomen worden door een verbod op flexwerk in sectoren als de vleesverwerkende industrie. In Duitsland worden dit soort stappen al gezet”.

De adviesraad adviseert ook om malafide werkgevers harder aan te pakken, te investeren in handhaving en arbeidsmigranten beter te beschermen. Daarnaast adviseert de adviesraad om in Brussel te pleiten voor aanpassing van de Europese Detacheringsrichtlijn en om bilateraal met landen als Polen in gesprek te gaan over de missstanden.

Kaart van Europa met daarin het aantal gemelde gedetacheerde arbeidsmigranten in 2022, een top 8 van landen, te weten: Polen, Duitsland, Litouwen, België, Portugal, Roemenië, Hongarije, Slovenië
Beeld: ©Adviesraad Migratie / InfographRik
In Nederland gemelde gedetacheerde arbeidsmigranten in 2022 - top 8 landen

Aanbevelingen

Aanbevelingen van de Adviesraad Migratie om op nationaal en Europees niveau sterker in te zetten op:

  1. Rem de race naar de bodem af door flexibilisering arbeidsmarkt intensiever aan te pakken. Sluit flexibele arbeidsovereenkomsten - zoals detachering van arbeidsmigranten - uit in sectoren waar veel misstanden voorkomen;
  2. Pak malafide werkgevers harder aan en intensiveer de handhaving. Zorg dat er grote consequenties zijn voor werkgevers die gedetacheerde arbeidsmigranten benadelen zoals hogere boetes;
  3. Versterk de positie van gedetacheerde arbeidsmigranten. Breid de wettelijke ketenaansprakelijkheid uit naar alle arbeidsomstandigheden;
  4. Maak betere afspraken in Europa én bilateraal met andere lidstaten. Dring er bij de Europese Commissie op aan om een nieuwe EU-richtlijn voor gedetacheerde arbeidsmigranten van buiten de EU.

Aanbieding demissionair minister Van Gennip

13 maart 2024 nam Karien van Gennip, demissionair minister van SZW, het rapport in ontvangst tijdens een bijeenkomst.

Na de presentatie reflecteerden Anna Ensing (Fairwork), Jurriën Koops (Algemene Bond Uitzendondernemingen) en Rits de Boer (Nederlandse Arbeidsinspectie) op de bevindingen.

Esther van Rijswijk was gespreksleider.

Parlement

Het kabinet heeft bij monde van demissionair minister Karien van Gennip (SZW) haar appreciatie uitgesproken voor het advies "Geen derderangsburgers. De risico’s voor gedetacheerde arbeidsmigranten en de Nederlandse samenleving". De minister is zeer erkentelijk voor dit adviesrapport en deelt de zorgen van de Adviesraad. Het kabinet reageert in de brief aan de Kamer op de bevindingen van de Adviesraad en zet uitgebreid de conclusies en aanbevelingen uiteen in onderstaande Kamerbrief.

Kamerbrief met appreciatie adviesrapport Adviesraad Migratie Derderangsburgers en de EU-detacheringsrichtlijn

Bouwvakker temidden van een stalen constructie en rood-witte rand welke associeert met een gevangenis
Beeld: ©Rijksoverheid / Rob Acket

Follow up in de media

Uitzendingen

Nieuwsuur

13-03-2024 Nieuwsuur (16e minuut)

NOS

13-03-2024 Zesuur-journaal (1e minuur) 
13-03-2024 Achtuur-journaal (3e minuut)

NOS Radio 1

13-03-2024 Nieuws en Co 

RTL Z

13-03-2024 Z zoekt uit

Artikelen

Algemeen Dagblad

13-03-2024 Schimmige constructies uitzendbureaus: ‘Waar blijft dan de rest van het geld? (LexisNexis)

13-03-2024 Het is amoreel om almaar de mazen van de wet op te zoeken (LexisNexis)

Binnenlands Bestuur

13-03-2024 Adviesraad Migratie pleit voor sectorverboden flexwerk

Cobouw

11-04-2024 Te lange ketens, te weinig registratie: zorgen om kwetsbare arbeidsmigranten (LexisNexis)

Financieel Dagblad

13-03-2024 Advies: leg Europese sluiproute arbeidsmigratie aan banden (LexisNexis)

15-03-2024 Stop de race naar de bodem (LexisNexis

Nederlands Dagblad

15-03-2024 Uitbuiting door detachering (LexisNexis)

NOS / Nieuwsuur

13-03-2024 Meer arbeidsmigranten via bedrijf in ander EU-land leidt tot uitbuiting

13-03-2024 Tienduizenden mensen van buiten EU omzeilen regels werkvergunning

NU.nl

13-03-2024 Malafide uitzendbureaus spil in uitbuiting van arbeidsmigranten in Nederland (LexisNexis)

NRC

13-03-2024 Uitbuiting, onderbetaling en dakloosheid: arbeidsmigrant met werkgever in ander EU-land loopt nóg meer risico (LexisNexis)

17-04-2024 Regel de positie van arbeidsmigranten uit Europa: nu sterven er mensen op straat (LexisNexis)

Het Parool

15-03-2024 Via Polen komen arbeidskrachten van heinde en verre naar Nederland (LexisNexis)

RTLNieuws

13-03-2024 Adviesraad waarschuwt: detachering arbeidsmigrant moet aan banden

De Telegraaf

13-03-2024 Polen en Litouwen sluizen arbeidsmigranten door naar Nederland: ’Risico op dakloosheid en overlast (LexisNexis)

Trouw

13-03-2024 In Nederland ben je als gedetacheerd arbeidsmigrant derderangs burger, en er komen er steeds meer (LexisNexis)

13-03-2024  Via een achterdeur stuurt Polen gedetacheerde lassers uit India Nederland binnen (LexisNexis)

De Volkskrant

13-03-2024 Met detachering wordt de arbeidsmigrant nóg goedkoper –Adviesraad Migratie slaat alarm (LexisNexis)

Zie ook Reformatorisch Dagblad, Friesch Dagblad, Leeuwarder Courant, Haarlems Dagblad en FlexNieuws.nl.

Contact

Heeft u vragen over dit adviesrapport? Neem dan contact op met senior adviseur Anita Strockmeijer.