Jongeman van niet-westerse achtergrond voor een portiek
Beeld: ©ANP

Adviesrapport Een huis voor statushouders

Er zitten al té lang té veel asielzoekers met een asielvergunning (statushouders) in de opvang voor asielzoekers. Dat belemmert hun integratie in de Nederlandse samenleving en houdt plekken bezet voor nieuwe asielzoekers, die daardoor zijn aangewezen op noodopvang.

Het langdurige verblijf van statushouders in de COA-opvang is allereerst het gevolg van de wooncrisis. Maar ook de aanhoudende noodtoestand in het asielstelsel en knelpunten bij de uitvoering van het rijksbeleid op lokaal niveau belemmeren het tijdig huisvesten van statushouders in gemeenten. De Adviesraad Migratie (ACVZ) pleit voor een combinatie van maatregelen op deze drie gebieden om de uitstroom van statushouders uit de COA-opvang te stimuleren.

Aanbieding rapport huisvesting statushouders
Beeld: ©Adviesraad Migratie
Aanbieding aan staatssecretaris Eric van der Burg door raadslid Hugo Fernandes Mendes

Maatregelen op het gebied van wonen

De noodzaak om in algemene zin meer woningen te bouwen staat buiten kijf. In aanvulling daarop:

  • moeten het Rijk, provincies en gemeenten structureel meer investeren in flexwoningen voor verschillende groepen spoedzoekers, waaronder statushouders;
  • roept de adviesraad het kabinet op een krachtig signaal van urgentie af te geven door opnieuw de wettelijke verplichting voor gemeenten in te voeren om statushouders als een van de urgentiecategorieën aan te merken als gemeenten besluiten een huisvestingsverordening met een urgentieregeling in te stellen;
  • moet het Rijk gemeenten meerjarige regelingen bieden voor het ondersteunen van lokale initiatieven op het gebied van volkshuisvesting voor alle aandachtgroepen;
  • zouden provincies bij het toezicht op de huisvesting van statushouders door gemeenten meer aan de voorkant van het proces met gemeenten in gesprek moeten gaan over mogelijkheden om statushouders te huisvesten.

Werk maken van een robuust asielstelsel

Voor een goede landing in de samenleving is het van belang dat statushouders uit een stabiele opvangsituatie komen. Daarom moet nu echt werk worden gemaakt van een robuust asielstelsel. Dat is volgens de Adviesraad alleen mogelijk als gemeenten wettelijk worden verplicht opvanglocaties voor (alle) asielzoekers ter beschikking te stellen, zij maximale ruimte krijgen om die opvang regionaal te organiseren en lokaal goed in te bedden en gemeenten voor die opgave structureel adequaat worden gefinancierd.

Koppeling van statushouders aan gemeenten verbeteren

Het inwoneraantal van een gemeente bepaalt hoeveel statushouders er moeten worden gehuisvest. Dat is een duidelijk en eerlijk criterium, dat moet worden gehandhaafd. Het COA is verantwoordelijk voor de ‘koppeling’ van statushouders aan gemeenten. Sommige gemeenten ervaren dat als een ondoorzichtig proces. Het COA kan gemeenten actiever en frequenter informeren over de samenstelling van te huisvesten statushouders die nog in de opvang verblijven en het verwachte moment van inreis van nakomende gezinsleden. Dat kan gemeenten helpen sneller en gerichter te kiezen tussen huisvestingsopties.

Kabinetsreactie

Lees de kabinetsreactie op dit advies.

In de Media

NOS

Algemeen Dagblad

Nederlands Dagblad

NRC

De Volkskrant

Trouw

Overig

Binnenlands Bestuur

Overig

Heeft u vragen over dit adviesrapport, neem dan contact op met Sander Vergeer.