Advies over het regelen van de aanmeldfase en het vervallen van het eerste gehoor in de algemene asielprocedure

Aanbevelingen in dit advies

• Motiveer in de toelichting waarom het noodzakelijk is te vragen naar asielmotieven in de aanmeldfase en in het bijzonder welke waarborgen er zijn voor minderjarige en kwetsbare asielzoekers.
• Borg dat essentiële wijzigingen of aanvullingen (inclusief nieuwe asielmotieven) op het aanmeldgehoor niet aan de asielzoeker kunnen worden tegengeworpen bij de beoordeling van de geloofwaardigheid van het asielrelaas.
• Leg in het Vb vast dat de rechtsbijstandverlener voldoende gelegenheid heeft om de asielzoeker voor te bereiden op het aanmeldgehoor indien een korte uitvraag naar de asielmotieven noodzakelijk is.
• Wijzig artikel 3.115, eerste lid, onder a, Vb zodat zaken in de Algemene Asielprocedure (spoor 4) afgehandeld worden in negen in plaats van zes dagen.
• Regel in artikel 3.109a, zesde lid, Vb dat verklaringen van minderjarigen niet in het kader van de beoordeling van de geloofwaardigheid worden tegengeworpen aan de ouders.

Wat houdt het wetsvoorstel in?

De wetgever beoogt met het voorstel tot wijziging van het Vreemdelingenbesluit 2000 de asielprocedure te flexibiliseren. Het voorstel regelt de aanmeldfase, het eerste gehoor in de algemene asielprocedure vervalt en het voert enkele technische aanpassingen door.

Advies in het kort

De adviescommissie onderschrijft de keuze om uit efficiëntieoverwegingen al in de aanmeldfase te starten met het onderzoek naar de documenten en vingerafdrukken van de asielzoeker, om de asielzoeker te identificeren en te registreren, ook met het oog op een mogelijke Dublinclaim. De ACVZ meent dat het formaliseren van het aanmeldgehoor in het Vb een goede aanvulling is op de asielprocedure.

De adviescommissie plaatst echter ook kanttekeningen bij het vragen naar asielmotieven in het aanmeldgehoor. Het voorstel introduceert een korte uitvraag naar asielmotieven in de aanmeldfase, zonder dat daarover verdiepende vragen worden gesteld. De adviescommissie is echter niet overtuigd van de noodzaak van het vragen naar asielmotieven in het aanmeldgehoor. Omdat door het wetsvoorstel de waarborgen van de rust- en voorbereidingstermijn niet van toepassing zijn op het aanmeldgehoor en er geen goede inschatting gemaakt kan worden van de minderjarigheid en kwetsbaarheid van de asielzoeker voorafgaand aan het aanmeldgehoor, moet daar volgens de ACVZ in beginsel van worden afgezien.

Indien de regering het toch noodzakelijk vindt om tijdens het aanmeldgehoor vragen te stellen over de asielmotieven, wordt aanbevolen dat nader te motiveren.

Vragen ?

Heeft u vragen over dit advies, neem dan contact op met Huub Verbaten