Nieuw: Blog 'Migratie in tijden van corona'
De coronacrisis is ook een migratiecrisis. Niemand weet wanneer de coronacrisis stopt en wat de gevolgen ervan zullen zijn voor migranten en voor de uitvoering van het beleid.
Monique Kremer - de nieuwe voorzitter van de ACVZ - schetst in dit eerste deel van de serie posts de contouren van de corona-migratiecrisis.
'Licht op de corona-migratiecrisis'
De coronacrisis is ook een migratiecrisis. 130 landen hebben deels hun grenzen gesloten, arbeidsmigranten verloren hun flexibele baan, of kunnen niet meer als seizoensarbeider aan de slag, asielprocedures zijn in verschillende Europese landen tot nader order stilgelegd.
Niemand weet hoe en wanneer de coronacrisis uitdooft. En niemand weet hoe structureel de gevolgen ervan zullen zijn, ook niet voor het migratiebeleid. Daarom bezint de ACVZ zich op thema's voor de langere termijn. Tegelijkertijd willen we in deze onzekere tijd de vinger aan de pols houden. Dat doen we door geregeld agenderende en goed geïnformeerde blog posts te maken over thema's op het snijvlak van corona en migratie. Wat zijn de gevolgen voor migranten, aan de grens en in ons land? Wat betekent de coronacrisis voor de uitvoering van beleid?
Op veel beleidsterreinen worden in ons land ongekende stappen gemaakt. Zzp'ers en bedrijven worden financieel gestut door de overheid, zorginstellingen kunnen versneld digitale middelen aanschaffen: er is een enorme versnelling in de uitvoering van beleid. het improvisatietalent en de creativiteit zijn in de samenleving én bij de overheid indrukwekkend. Maar als het gaat om de situatie van vluchtelingen en andere migranten zien we dat - vooralsnog- een stuk minder.
Onlangs bracht de ACVZ met het oog op de verkiezingen in 2021 een notitie uit voor de programmacommissies van politieke partijen: Oproep tot een Duurzaam migratiebeleid. Sommige aanbevelingen hieruit zouden door de corona-migratiecrisis weleens minder urgent kunnen blijken. Andere zouden juist nu versneld vorm kunnen of zelfs moeten krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de aanbevelingen rond het Gemeenschappelijke Europese Asielstelsel. Europese samenwerking is des te prangender nu vluchtelingen aan de randen van Europa in overvolle kampen bloot staan aan besmettingsgevaar. Een combinatie van een volledige financiering van het asielbudget uit de EU-begroting en een eerlijke verdeling van asielzoekers over de Europese landen kan dit probleem oplossen. De Europese Unie beschikt over voldoende middelen om de asielzoekers die nu op de Griekse eilanden verblijven op te vangen op een wijze die voldoet aan de volksgezondheidseisen die de coronacrisis met zich meebrengt.
Ook is in de notitie aandacht gevraagd voor staatlozen, mensen die tussen wal en schip vallen. En voor mensen die niet legaal in Nederland verblijven, waaronder de Braziliaanse schoonmakers die onlangs het nieuws haalden omdat ze geen werk meer hadden maar ook niet terug konden. Zij kunnen in dit coronatijdperk ook de volksgezondheid in gevaar brengen. Want wie bang is om opgepakt te worden of inkomsten te verliezen, zal zich niet snel melden bij een ziekenhuis. Portugal heeft besloten om mensen die op het moment van het uitroepen van de noodtoestand een aanvraag voor een verblijfsvergunnning hadden lopen (waaronder asielzoekers) tot juni 2020 tijdelijk verblijfsrecht te verlenen. Gezien onze nieuwe can do mentaliteit zouden we best onze eigen wetgeving, zoals de koppelingswet, en de handhaving daarvan, opnieuw tegen het licht kunnen houden.
Meer improviseren en vernieuwen betekent ook dat asielzoekers juist nu een kans zouden moeten krijgen om bij te dragen aan de anderhalvemetersamenleving. Investeren in (behoud van) capaciteiten van asielzoekers voordat zij een verblijfsvergunning krijgen is essentieel voor hun integratie, schreven we in de notitie. We zien dat juist nu het potentieel van vluchtelingen erkend kan worden. In Duitsland worden verpleegkundigen en artsen met een vluchtelingenachtergrond gevraagd om mee te helpen. Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft aangekondigd dat artsen en verpleegkundigen die nog niet de juiste Nederlandse papieren hebben aan de slag kunnen mits ze onder supervisie staan van mensen met een BIG-registratie. Dat zijn mooie eerste stappen.
In het blog over de coronacrisis zullen we dergelijke thema's verder belichten en daarbij verwijzen naar relevante deskundige - internationale - bronnen en websites (zie hieronder). We hopen daarbij in deze onzekere tijd een beetje meer licht te kunnen schijnen op de gevolgen van de coronacrisis voor migratie - en wat dat betekent voor beleid, nu maar ook voor de lange termijn.
Voorzitter ACVZ